کتاب کاپوچینو در رام الله
کتاب «کاپوچینو در رام الله»، نوشته سعاد امیری را این گونه معرفی کرده است: «یادداشت های روزانه ام را که مربوط به سال 1981 تا 2004 است با سفری که از مادرم جدا شدم آغاز شد؛ سفر از امان، شهری که در آن بزرگ شدم و بیشتر زندگیم را در آن جا گذرانده بودم، به رام الله شهری که در اشغال اسرائیل بود. این سفر که قرار بود فقط شش ماه طول بکشد، به سفری برای همه عمر تبدیل شد. در رام الله زندگی کردم، کار کردم، عاشق شدم، ازدواج کردم و صاحب یک مادر شوهر شدم.»
خیال خواننده، راحت! کتاب «کاپیچینو در رام الله»، در همین جملات خلاصه می شود، جملاتی که «سعاد امیری» نویسنده کتاب در مقدمه آن ذکر کرده است و در حقیقت این مقدمه، توصیفی است از آنچه در «کاپوچینو در رام الله» رخ می دهد. شاید لازم باشد پس از ورق زدن کتاب و رسیدن به مقدمه نویسنده، از جلد آن آغاز کنیم، از نخستین صفحه ای که از این کتاب به چشم می خورد؛ فنجانی سفید رنگ بر زمینه سدری، این فنجان، حاوی کاپوچینو است، اما عنوان کتاب نیز در آن جای گرفته.
و همه این ها درباره یک زندگی است، یا در واقع روزهایی از زندگی «سعاد امیری» که در قالب یادداشت هایی منتشر شده. در این یادداشت ها از توالی منظم رویدادها یا تاریخ ها خبری نیست. رویدادها رخ داده اند و با توجه به احساس نویسنده بر روی صفحات کاغذ نقش بسته اند. هر بخش با نامی از بخش های دیگر مجزا شده، «ولخرجی به خاطر موشک های اسکاد صدام»، «حماسه ی هفت ساله هویت من»، «ماسک ضد گاز»، و «رام الله در حکومت نظامی» عناوین برخی از این بخش هاست. نام کتاب نیز از بخشی به نام «کاپوچینو در رام الله» برگرفته شده. صراحت موجود در تعریف وقایع و حتی خصوصی ترین اتفاقات زندگی نویسنده، به این کتاب جذابیتی خاص بخشیده، افراد واقعی داستان ها هم صراحت ویژه خود را دارند. «دیگر دخترک را دوست نداشتم. خسته بودم. او را برای شام دعوت کردم. چه شام ملالت باری. حرفی برای گفتن نداشتیم. به او پیشنهاد ازدواج دادم. پذیرفت. بعد از آن با هم زندگی کردیم.»
سعاد یک فلسطینی مبارز نیست و ارتباطی هم با گروههای مبارز ندارد، کتاب کاپوچینو در رامالله شرحي از شرایط کسی است که می خواهد شبیه همه آدمهای دنیا زندگی روزمرهاش را داشته باشد.
اما این زندگی در وضعيت اشغال و رويارويي مدام با سربازان اسرائيلي است و تفاوت زندگی سعاد از اینجا معلوم میشود؛ حکومت نظامیهای فراوان و مهمانیهای عجلهای، ازقوانین سخت تردد و آرزوی فلسطینیها برای رفتن به بیتالمقدس و از تبعیضهای عجیب و غریبی که با حضور اسرائیلیها در سرزمین شان ایجاد شده است. مواجهه مستقیم و بی واسطه سعاد و اسرائیلیها باعث میشود به این نتیجه برسد که تا وقتی اسرائیلیها اینجا هستند هیچ چیز درست نمیشود.
کتاب کاپوچینو در رام الله را خانم لیلا حسینی ترجمه و انتشارات روایت فتح چاپ کرده است.