Page 119 - Islamic Studies 01

,
118) / İSLAM ARAŞDIRMALARI JURNALI Birinci il, birinci buraxılış, (payız-qış/2022)
iddianı biz Əllamə Təbatəbainin “Əl-Mizan” təfsirində də
müşahidə etmiş oluruq.
Əllamə Təbatəbai “Əl-Mizan” təfsirində Allah-təalanın
vəlayəti barəsində belə söyləyir: “Uca Allahın Quranda özünə
aid etdiyi vəlayət növləri bunlardır: Onun “təkvini (yaratma)
vəlayəti” və “təşrii vəlayəti”. Bunlara “həqiqi vəlayət” və
“etibari vəlayət”də deyilə bilər. Uca Allah Peyğəmbərə (s)

məxsus vəlayət növü olaraq teşrii vəlayəti zikr edir. Təşrii
vəlayət isə qanun qoymağı, haqqa çağırmağı, ümməti
öyrətməni, onlara hökm etməyi və aralarında hökm verməyi
ehtiva edir . Bu ayələrdə buyurulduğu kimi: "Peyğəmbər,
1
möminlər üzərində özlərindən daha çox səlahiyyət sahibidir."
Bu ayələr də eyni mənadadır: "Biz sənə haqq olaraq kitabı
endirdik ki, insanlar arasında Allahın sənə göstərdiyi kimi
2
hökm verəsin." "Sən insanları qətiliklə doğru yola
çatdırasan." , "Allah, onlara özlərindən olan və onlara Allahın
3
ayələrini oxuyan, onları təmizləyən, özlərinə kitabı və hikməti
4
öyrədən bir peyğəmbər göndərdi." , "Sənə də bu Quranı
5
endirdik ki, insanlara endiriləni onlara açıqlayasan." , "Allaha
6
itaət edin, Peyğəmbərə itaət edin." "Allah və Elçisi bir işdə
hökm verdikləri zaman artıq mömin bir kişi və qadının, işlərini
7
öz istəyinə görə təyin etmə haqqı yoxdur." , "Onların arasında
Allahın endirdiyiylə hökm et. Onların həva-həvəslərinə uyma.
Diqqət yetir də Allahın endirdiyinin bir qisimindən səni
azdırmasınlar." 8 Lakin daha əvvəl də söylədiyimiz kimi uca

1. Qurani –Kərim, Əhzab surəsi, ayə 6.
2. Qurani-Kərim, “Nisə” surəsi, ayə 105.
3. Qurani-Kərim, “Şura” surəsi, ayə 52
4. Qurani-Kərim, «Cümə” surəsi, ayə 2.
5. Qurani-Kərim, “Nəhl” surəsi, ayə 44.
6. Qurani-Kərim, “Nisə” surəsi, ayə 59.
7. Qurani-Kərim, “Əhzab” surəsi, ayə 36.
8. Qurani-Kərim, “Maidə” surəsi, ayə 49.