Page 81 - Islamic Studies 04

80) / İSLAM ARAŞDIRMALARI JURNALI, Üçüncü il, Dördüncü buraxılış (Bahar-Yay/2023)

eyni zamanda istər ruhi, istərsə də fiziki xüsusiyyətlərilə digər

canlılardan fərqlənir. “Biz insanı ən gözəl biçimdə
1
yaratdıq!” İnsan iki ayaq üzərində dik dura bilən, ağıllı və
şüurlu bir varlıqdır. Baş, beyin quruluşu, orqanlarının ahəngi

və səs sistemindəki zənginlik onun gözəl bir şəkildə
yaradılmasından xəbər verir. Yüksək zəkası səbəbilə
hadisələrə cəld və ən uyğun şəkildə reaksiya vermək

qabiliyyəti vardır. İnsan yüksək zəkası hesabına ona faydalı
olan şeyləri götürür, zərərli şeylərdən isə uzaqlaşır. Qavraması
digər canlılardan çox yüksək olduğundan, onların edə

bilmədiklərini edir. Yəni daha konkret desək, insan dil,
düşüncə, mədəniyyət, əxlaq, vicdan, duyğu və dini vəzifələrə
sahibdir. Lakin bütün bunların eynisini heyvanlar və digər

canlılar üçün düşünmək olmaz. “Biz, Adəm övladını şərəfli
və hörmətli etdik, onları suda və quruda (gəmilərə,
heyvanlara və başqa nəqliyyat vasitələrinə) mindirib sahib

etdik, özlərinə (cürbəcür nemətlərdən) təmiz ruzi verdik və
onları yaratdığımız məxluqatın çoxundan xeyli üstün
2
etdik”.

İnsan şüur, nitq qabiliyyəti, gözəl surət, boy-buxun, əllə
yemək, və s. bu kimi məziyyətlərinə görə həmişə Allaha şükür
edib yalnız Ona tapınmalıdır. Rəbbinə heç bir şərik

qoşmamalıdır.

Adəmin (ə) yaradıldığı maddə, müxtəlif ayələrdə dəyişik
terminlərlə ifadə edilmişdir. Fəxrəddin ər-Razi (1149-1209) bu

Tin surəsi, ayə 4 1
əl - İsra surəsi, ayə 70 2