Page 77 - Islamic Studies 04

76) / İSLAM ARAŞDIRMALARI JURNALI, Üçüncü il, Dördüncü buraxılış (Bahar-Yay/2023)

Müəllifin insanla əlaqədar yazdıqları içində diqqəti çəkən

məqamlardan biri də insanın bütün məxluqatdan və hətta
mələklərdən də fəzilətli və üstün olmasını qeyd etməsidir. O,
bu haqda xüsusi paraqraf açaraq ayə və hədislər vasitəsilə

sübut etməyə çalışmışdır ki, insan öz insanlıq vəzifəsini yerinə
yetirdiyi müddətcə bütün məxluqatdan daha üstün və daha
şərəflidir.

O, “Biharül-ənvar” əsərində insanın dəyəri və yaradılış
hekayəsini izah edərkən ilk olaraq Qurani-Kərimdəki bu ayəni

yazır:

َ ْ
َ
َ ً
َ
ْنَم اَهيِف ُلَعْجَتأ اوُلاق ةَفيِلَخ ِ ض ْ ر ْ لْا يِف ٌلِعاَج يِ نِإ ِةَكِئ َ لََمْلِل َكُْب َ ر َلاق ذِإ َ و
ۖ
َ
َ

َ لَ اَم مَلْعأ يِ نِإ َلاق َكَل ُ سِد َقُن َ و َكِدْمَحب ُح بَسُن ُنْحَن َ و َءا َمِدلا ُكِفْسَي َ و اَهيِف ُدِسْفُي
ۖ
ِ
ُ
ِ
َ
َ
َ
ُ
َ
ِءاَمْسأب يِنوُئبْنأ َلاَقف ِةَكِئ َ لََمْلا ىَلَع ْمُهَض َ رَع مث اَهَّلُك َءاَمْس ْ لْا مَدآ مَّلَعو . َ َنوُمل ْعَت َ
َّ
َ
ِ
َ
ِ
َ
ۖ
ميِلَعْلا َتْنأ َكَّنِإ اَنَتْم َّلَع اَم َّ لَِإ اَنَل مْلِع َ لَ َكَنا َحْبُس اوُلاق َ . َنيِقِداَص ْمُتْنُك ْنِإ ِء َ لَُؤَه َٰ
ُ
َ
َ َ
َ
َ
ُ َ
َ
َ
َ
َ
َ
ۖ
مَلْعأ يِ نِإ ْمُكَل ْلقأ ْمَلأ َلاق ْمهِئاَمْسأب ْمُهأَبْنأ اَّمَلف ْمهِئاَمْسأب ْمُهْئبْنأ مَدآ اَي َلا َقم يِك ُ َحْلا
ِ
ِ
ُ
ِ
ُ
ِ
ِ
َ
ُ ْ
َ
ِةَكِئ َ لََمْلِل اَنْلق ذِإ َ وَن وُمُتْكَت ْمُتْنُك اَم َ و َنوُدْبُت ام ُ َ مَلْعأ َ و ِ ض ْ ر ْ لْا َ و ِتا َ واَمَّسلا َ بْيَغ
َ
ُ
مَدآ اَي اَنْلقو . َ َني ِ رِفاَكْلا َنِم َناَك َ و َ رَبْكَتْسا َ و َٰ ىَبأ َ سيِلْبِإ َّ لَِإ اوُدَجَسف َ َ م َد ِ لْ او ُدُجْسا
ُ
َٰ
َ
َ
َة َ ر َجَّشلا ِهِذَه اَب َ رْقَت َ لَ َ و اَمُتْئ ِش ُ ثْيَح اًدَغ َ ر اَهْنِم َ لَُك َ و ةَّنَجْلا َكُج ْ وَز َ و َتْنأ ْنُكْسا
َّ
َ َ
ُ
َ
َ َ
ۖ
اوُطبْها اَنْلق َ و ِهيِف اَناَك اَّمِم اَمُهَج َ رْخأف اَهْنَع ُناطْي َّشلا اَمُه َّلَزأف . َنيِمِلاظلا َنِم اَنوُكَتف َ
ِ
َ
ۖ
. ٍ ني ِ ح َٰ ىَلِإ ٌعاَتَم َ و ٌّ رَقَتْسُم ِ ض ْ ر ْ لْا يِف ْمُكَل َ و ٌّ وُدَع ٍ ضْعَبِل ْمُكُضْعَب
“(Ya Rəsulum) Sənin Rəbbin mələklərə: Mən yer
üzündə bir xəlifə (canişin) yaradacağam dedikdə
(Mələklər): Biz Sənə şükr etdiyimiz, şəninə təriflər
dediyimiz və Səni müqəddəs tutduğumuz halda, Sən orada
(yer üzündə) fəsad törədəcək və qan tökəcək bir kəsmi
yaratmaq istəyirsən? – söylədilər. (Allah onlara:) Mən